بیش از دو دهه است که مسئولین هیچ برنامه میان‌مدت و بلندمدت عملیاتی برای حل مشکلات ساکنین و کشاورزان بسیار مظلوم منطقه دشت کربال شیراز نداشته‌اند. کربال در شمال شرق شیراز دارای روستاهای زیادی با مرکزیت شهر تاریخی سلطان شهر می‌باشد. مردمان این منطقه هزاران سال است در کنار رود کر به شغل شریف کشاورزی و دامداری مشغول بوده اند. کشاورزان این منطقه علی‌رغم اینکه بر اساس قانون دارای حقابه کشاورزی می‌باشند اما در سالیان متمادی از هیچ توزیع مناسب و عادلانه ای از آب سد درود زن برخوردار نبوده‌اند. عملا این منطقه، مخصوصا مناطق میانی (تقریبا از سلطان شهر) و پایین دست از اوایل دهه هشتاد با عدم تخصیص آب مورد نیاز کشاورزی زمین های حاصلخیز را تبدیل به بیابان و مردمان پرتلاش، عزتمند و انقلابی این منطقه را آواره شهر شیراز نمودند. این کشاورزان زبردست، در بهترین حالت جهت گذران زندگی به کارگری ساختمانی مشغول شدند و روستا ها خالی از جوانان و سکنه شدند.
این منطقه علی‌رغم مزیت‌های فراوان در تولید محصولات کشاورزی، گردشگری، صنایع دستی دارای قابلیت اتصال شمال فارس به جنوب استان (در حال حاضر رانندگان وسایط نقلیه بزرگ از مسیر پاسارگاد- کربال خود را از طریق جاده های روستایی به سروستان می رسانند و به جای آمدن به شیراز، حدود دو ساعت در زمان صرفه‌جویی می‌کنند) را نیز دارد اما کماکان دچار بی‌لطفی و کم مهری مسئولین قرار دارد.
به مسئولین ازجمله نمایندگان شریف استان، استانداری فارس، سازمان جهاد کشاورزی فارس، منابع طبیعی، شرکت سهامی آب منطقه‌ای فارس و سایر سازمان‌های مرتبط استانی و شهرستانی پیشنهاد می‌شود قبل از ایجاد بحران‌های امنیتی در برنامه‌هایی به‌صورت ضرب‌الاجل و کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت به حل مشکلات این مردم بزرگوار و متدین بپردازند. درواقع به مدیران عزیز پیشنهاد می‌شود که از مشکلات دوری‌کنید قبل از اینکه برای حل آن جامعه هزینه‌های زیادی را متحمل شود. به‌طور موردی به چند مورد آن اشاره می‌کنم: به‌صورت ضرب‌الاجل و بر اساس آنچه که در رسانه‌های داخلی و متأسفانه در رسانه‌های خارجی انعکاس داشت مسئولین تلاش نمایند که به یاری کشاورزان بیایند و آن بخش از مزارع کشاورزی که نیازمند آخرین آب برای آبیاری مزارع گندم و جو می‌باشد(مخصوصاً در مناطق زراعی سلطان شهر و پایین‌دست آن ) را به هر شکل ممکن تأمین کنند(حتی با در اختیار گذاشتن آب به‌صورت تانکر و دادن سوبسید در تأمین آب موردنیاز کشاورزان). تا انشا الله هم بخشی از تأمین گندم استان دچار مشکل نشود و هم دسترنج کشاورزان به ثمر بنشیند. اگرچه قبل از وقوع این بحران جا داشت مسئولین امر قبل از آزادسازی آب بدون برنامه‌ریزی، ابتدا به ساکنین و کشاورزان فکر می‌کردند و بعد از مطمئن شدن از شرایط بارشی مناسب تصمیمات سرنوشت‌ساز را می‌گرفتند.
به‌صورت میان‌مدت و بلندمدت اما به‌سرعت، انتقال صحیح آب سد درود زن با کمترین هدر رفت را در دستور کار خود قرار دهند بطوریکه، حقابه مردمان دشت کربال را محترم بشمارند و در کنار صرفه‌جویی بالای مصرف آب در کشاورزی، کشت و زراعت منطقه را به سمت کشت با آبیاری قطره‌ای و گلخانه‌ای هدایت کنند(به نظر می رسد بعد از دو دهه صبر، شکیبایی و آوارگی کشاورزان شریف، زمان عمل مدیران فرا رسیده است). احداث بزرگراه ترانزیتی شمال به جنوب در این منطقه می‌تواند نقش مؤثری در اقتصاد کشور و فارس و نیز مردمان این منطقه و سایر مناطق هم‌جوار ایفا نماید. احداث کارخانه‌هایی با محوریت صنایع تبدیلی می‌تواند نقش مؤثری در اشتغال کل منطقه و نیز افزایش تولید استان داشته باشد.توجه بلندمدت به ایجاد مناطق گردشگری در منطقه و استفاده از ظرفیت‌های بوم گردی. بستر سازی رشد و رونق صنایع دستی مانند تولید انواع گلیم و فرش. به مسئولین توصیه می شود در هر منطقه تمرکز را بر تولید چند کالای مشخص قرار دهند تا با شناخته شدن آن منطقه به عنوان تولید کننده مثلا فرش از صرفه های اقتصادی آن استفاده کامل شود (در استان تبریز روستاهایی هستند که مثلا به تولید جوراب شهرت پیدا کردند لذا به راحتی متقاضیان جوراب بازار تولیدکنندگان خود را پیدا خواهند کرد).
در پایان اگرچه بررسی مشکلات و پیدا کردن راه حل ها نیازمند کار مطالعاتی است اما زمان را نباید از دست داد. بدون شک اگر به‌جای اینکه به کشاورزان منطقه دشت کربال به‌عنوان یک مشکل نگاه شود، به شکل فرصت به آن‌ها توجه شود شاهد نتایج ارزشمندی از جمله ایجاد رشد و رونق در منطقه خواهیم بود. خاطر نشان می شود امروز کشاورزان منطقه بحران زده کربال بیشتر ازآنچه که نیازمند همدردی شما عزیزان باشند از شما عزیزان انتظار ارائه طرح‌های کاربردی و برنامه محور را دارند. انشا الله با تصمیمات به‌موقع مسئولین استان فارس بار دیگر شاهد همدلی مسئولین با مردم در آستانه انتخابات و نیز ایجاد فضای امید در بین خانوارها و جوانان منطقه کربال باشیم.
.
دکتر هاشم زارع
اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل اقتصادی
